W dniu 11 września 1865 król Prus Wilhelm I Hohenzollern nadał Katowicom prawa miejskie.
Szybko rosła liczba ludności (szczególnie pozarolniczej) i coraz więcej mieszkańców pragnęło przekształcenia wsi w miasto. Ogromne zasługi na tym polu mieli ówczesny naczelny dyrektor dóbr Thiele-Wincklera Friedrich Grundmann oraz lekarz Richard Holtze. Dążenia ich zostały zrealizowane w połowie lat 60. XIX w.: 11 września 1865 podpisano dokument nadający Katowicom prawa miejskie. Wkrótce Katowice wyniesione zostały do rangi powiatu. W okresie zarządu Grundmanna wzniesiono pierwszy monumentalny obiekt - kościół ewangelicki przy ul. Warszawskiej (1856-58), później neogotycki kościół Najświętszej Marii Panny przy ul. Mariackiej (1870), klasztor i szpital oo. Bonifratrów, klasztor i sierociniec ss. Jadwiżanek oraz kościół pw. Św. Szczepana w Bogucicach. W 1895 roku przy ulicy Mickiewicza 5 wybudowano za 155 tysięcy marek łaźnię miejską, która w wyniku wysokich cen została zamknięta dwa lata później. W 1889 r. w Katowicach ulokował się prężny koncern przemysłowy Kattowitzer Aktien-Gesselschaft, a jego śladem poszło pięć znanych banków. Pod pruskim panowaniem (od 1742) na terenie dzisiejszych Katowic, szczególnie w XIX w. rozwijał się przemysł, zwłaszcza huty i kopalnie. U schyłku tegoż wieku powstało kilka instytucji, które zadecydowały o rozwoju młodego ośrodka gospodarczego: Górnośląska Konwencja Węglowa, Związek Przemysłowców Górniczo-Hutniczych, gwarectwa węglowe, Państwowa Dyrekcja Poczt, Sąd Okręgowy, Dyrekcja Prusko-Królewskich Kolei Państwowych.
W 1871 r. swe podwoje otwarło pierwsze gimnazjum. Zezwolenie na utworzenie chrześcijańskiego gimnazjum wielowyznaniowego i jego otwarcie w Katowicach wydało królewskie prowincjonalne kolegium szkolne we Wrocławiu. 30 maja 1871 roku nadeszła wiadomość, że minister rozporządzeniem z 20 maja wyraził zgodę na powołanie do życia w Katowicach gimnazjum świeckiego o charakterze chrześcijańskim. 9 października 1871 roku dokonano uroczystego otwarcia gimnazjum liczącego cztery najniższe klasy w salach części nowego budynku szkolnego przy Műhlstrasse (obecnie ul. Młyńska) a od stycznia 1874 r. w nowo wybudowanym gmachu przy obecnej ul. 3-go Maja. Pierwszym dyrektorem szkoły został dr Ernst Műller, a jednym ze starszych nauczycieli był dr Georg Hoffman, autor Historii miasta Katowice. Plac dla nowej szkoły zakupiono za symboliczną kwotę od rodziny von Thiele – Winckler, usytuowana szkoła była przy obecnym placu Wolności oraz ulicach 3-go Maja i Słowackiego. Nauczycielami tej szkoły byli: dr Waldemar Gottlieb Wolff dziadek noblistki Marii Goeppert – Mayer. Noblistki z Katowic oraz dr Georg Hoffman autor „Historii miasta Katowice” - „Geschichte der Stadt Katowitz” z1895r. Religii w szkole uczyli trzej nauczyciele Dr. Kunisch katolickiej, Dr. Wolff ewangelickiej,rabin Dr Cohn żydowskiej. Sprawozdanie dyrektora dr Mullera,informuje że absolwenci na 25 lecie szkoły załozyli fundację „10 października 1896 w czasie zjazdu absolwentów na 25 lecie szkoły założono fundację by wesprzeć potrzeby uczniów, nauczycieli i sprawy organizacyjne szkoły. Istniał również system stypendialny.”
Z początkiem XX w. Katowice wzbogaciły się o Teatr Miejski (późniejszy Teatr Śląski), zbudowany przy Rynku w latach 1905-1907 według projektu kolońskiego architekta Karla Moritza. Nowe stulecie przyniosło miastu trzeci w jego dziejach dworzec kolejowy, zachowany do dziś, choć nieużytkowany w pierwotnym charakterze. Wybuch I wojny światowej nie spowodował w Katowicach zniszczeń i strat, lecz rozwój przemysłu i sprzyjającą koniunkturę, zwłaszcza dla zakładów hutniczych.
W mieście działały liczne polskie organizacje patriotyczne i społeczne, m.in. od 15 marca 1896 r. Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół", Towarzystwo Czytelni Ludowych, Towarzystwo Polek, Polska Organizacja Wojskowa Górnego Śląska (komenda), Straż Obywatelska, Polski Klub Sportowy "Pogoń" (od lutego 1920 r.), Związek Wojacki, Towarzystwo Oświaty na Śląsku im. św. Jacka.
22 grudnia 1902 do Starych Panewnik zostali sprowadzeni franciszkanie. Teren dzisiejszej dzielnicy Katowic, na którym zamieszkali, należał w tym okresie do parafii mikołowskiej. Już w 1908 zdołali oni ukończyć i konsekrować 19 lipca wybudowaną przez siebie w stylu neoromańskim świątynię i konwent. Kościół, który jest dzisiaj bazyliką mniejszą, konsekrował książę-biskup wrocławski Jerzy kardynał Kopp. Na terenie rządzonej przez niego archidiecezji leżały ówczesne Katowice. Powstanie nowej placówki o charakterze misyjno-pielgrzymkowym miało sprzyjać germanizacji Górnoślązaków i zmniejszeniu ruchu pielgrzymkowego do Częstochowy.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz