Pierwsza wzmianka o Katowicach pojawiła się w zapisach księdza Kazimierskiego, wizytatora parafii boguckiej w 1598 r. Historię miasta wyznaczają jednak losy kilku znacznie wcześniejszych słowiańskich osad rolniczych z XIV i XVI w. oraz kuźnic żelaza, będących obecnie jego dzielnicami. To te ostatnie - powstałe w miejscach występowania płytko zalegających rud żelaza - zadecydowały o rozwoju przemysłu na terenach, które jeszcze do niedawna pokrywały leśne i bagniste ostępy, poprzecinane gęstą siecią rzek. Oczywiście wraz z kuźnicami powstawały osady - i taki rodowód mają dzisiejsze Katowice.
Usytuowana nad brzegiem rzeki Rawy Kuźnica Bogucka została wspomniana po raz pierwszy w 1397 r. i był to jeden z najstarszych zakładów tego typu w Polsce. Funkcjonował aż do XVIII w., w którym pojawiły się wielkie piece hutnicze. Poza Kuźnią Bogucką w okolicy istniały jeszcze trzy podobne zakłady: załęski, szopieński i roździeński.
Z tym ostatnim związana jest postać Walentego Roździeńskiego, autora poematu "Officina ferraria abo huta i warsztat z kuźniami szlachetnego dzieła żelaznego". Podobny rodowód ma kilka innych katowickich dzielnic. Najstarszą katowicką dzielnicą jest Dąb, o którym dokumenty wspominają już w 1299 r.[3] Należał on przez kilkaset lat do klasztoru Bożogrobców w Miechowie.
Trudno jednoznacznie ustalić pochodzenie nazwy miasta. Prawdopodobnie wywodzi się ona od imienia (przezwiska) pierwszego osadnika: dzierżawcy Kata, bądź od słowa "kąty" - tak nazywano kiedyś chaty zagrodników, pracujących przy wyrębie i przewożeniu drewna do kuźnicy bogucickiej.
W połowie XVI w. na obszarze nadanym Kuźnikom pojawiło się osadnictwo rolnicze o charakterze zagrodowym. Około 1580 r. kuźnik bogucki Andrzej założył na swoim gruncie wieś zagrodniczą Katowice, wzmiankowaną w protokole wizytacji parafii boguckiej z 1598 r. jako "villa nova" - nowa wieś, a przez kilka następnych stuleci osady rolnicza i kuźnicza zgodnie egzystowały obok siebie.
Rozwój wsi Katowice rozpoczął się wraz z uruchomieniem 3 października 1846 przez Towarzystwo Kolei Górnośląskiej (Oberschlesische Eisenbahn AG, w skrócie OSE) połączenia Wrocławia z Mysłowicami. Dnia 6 sierpnia 1847 wjechał na główną stację kolejową pierwszy pociąg osobowy. W latach 1847-1848 Katowice za pośrednictwem OSE uzyskały połączenie z siecią kolei europejskich, m.in. z Berlinem, Krakowem, Wiedniem i Warszawą. Przełomowe znaczenie dla rozwoju Katowic miało przejęcie dóbr ziemskich przez rodzinę Wincklerów. Szybka industrializacja i rozbudowa linii komunikacyjnych sprzyjały urbanizacji wsi. 29 września 1858 konsekrowano ewangelicki kościół Zmartwychwstania Pańskiego, a 11 listopada 1860 r. poświęcono zbudowany z muru pruskiego pierwszy katolicki kościół we wsi. W dniu 11 września 1865 król Prus Wilhelm I Hohenzollern nadał Katowicom prawa miejskie.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz